تولد

سلام
.1بحث ما در این مطلب پیرامون معماری است مثلاً معماری مسجد امام اصفهان، معماری خانه های کاه گلی قدیم با سقف هایی هلالی شکل و نوع ساختار حرم بعضی از ائمه(ع) و...؛ آن چیزی که شما در قسمت اول عرض کردید مربوط به تزئین آنها می شود که توجه شما را به متن زیر که از وبگاه پرسمان استخراج شده است جلب میکنم:
چرا گنبد و حرم ائمه(ع) از طلا ساخته می شود؟ آیا این اسراف و سبب بدبینی نیست؟

دوست عزیز دقت و حساسیت شما نسبت به اجرای صحیح آموزه های اسلامی ستودنی و قابل تقدیر است . به پرسشی که مطرح نمودید می توان از دیدگاه های مختلف پاسخ گفت:

1.از نظر عقل :انسانها به هر چه ارزش بیشتری قائل باشند، آن را زیباتر و ... می سازند. و شاید همین علت است که سعی می کنند ،حرمها و زیارتگاه های خود راکه از اهمیت بیشتری برخوردارند، با بیشترین امکانات می سازند و تزیین می کنند.
2. از لحاظ دینی ومذهبی: قرآن مجید به روشنی به ما دستور می‏دهد که به بستگان و خویشاوندان پیامبر گرامی(ص) مهر ورزیم‏: و مسلماً یکی از راه‏های ابراز علاقه به خاندان رسالت، حفظ و بزرگداشت حرم های آنان است. به دلیل همین ابراز احساسات و نشان دادن عشق و علاقه فراوان به اهل بیت(ع)، شیعیان همواره سعی کرده‏اند که ارزنده‏ترین و با ارزش‏ترین فلزات ـ اعم از طلا و نقره و سایر جواهرات ـ را وقف آن قبور مطهر نمایندوبا زیباترین هنرهای معماری و آیینه‏کاری و منبت‏کاری آنها را در حرم‏ها و بناهای متعلّق به آنان، در تزیین گنبد و بارگاه به کار برند . «طلاکاری گنبد و ضریح نیز نشان دهنده عشق به اهل بیت است ، خداوند به پیامبرش می فرماید: (قل لا اسئلکم علیه اجرا الاّ المودّة فی القربی بگو:من چیزی به عنوان مزد رسالت از شما مطالبه نمی کنم ، مگر دوستی با اهل بیت من.در واقع طلا کاری گنبد و ضریح ، نوعی ابراز علاقه و محبّت به اهل بیت پیامبر و تعظیم شعائر و تشکّر از آنهاست . علاوه بر آنکه نوعی زینت وزیبایی است و زیبایی نیز هیچ ایراد و اشکالی ندارد، بلکه امری پسندیده است». (حجت الاسلام محسن قرائتیhttp://www.qaraati.net/library/)
بنابر این از لحاظ دینی نه تنها هیچ مشکل ومنعی ندارد بلکه بر مسلمانان لازم است در تکریم وحراست بیوتی که به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله منسوب است، بکوشند وآن را یک امر قربی تلقی کنند.

3. ازلحاظ فقهی:طبق احکام فقهی نیز،بسیاری از مبالغی که صرف ساخت وتوسعه مکانهای متبرکه ومشرفه می شود،از طریق نذورات و موقوفات مردمی است که با عشق و علاقه آن را به زیباسازی و توسعه بارگاه امامان معصوم (ع) اختصاص داده اند و از نظر شرعی تنها می بایست در همین راه استفاده شود . وچه بسا خیرینی که به طور خود جوش در این امر مهم سهیم می شوند.از این رونباید این گونه عشق ورزی وطلاکاری گنبد های حرم های ائمه را اسراف تلفی کرد.

4.از لحاظ فرهنگی:خردمندان جهان،به بزرگان مذهبی وملی خود ارزش والایی قائلند ودر نگهداری آثارآنان کوشا بوده وآن را تحت عنوان میراث فرهنگی از گزند روزگار حفظ می کنند.این کار حرکت ملتها را در تبیین سیر وترقی وتعالی به روشنی ترسیم می کند.ودر حفظ ایمان وعقیده مردم نسبت به آنها ،تأثیر به سزایی دارد.

روی این اصل مسلمانان نیز در ساخت هرچه پر شکوه تروزیباتر ونگهداری آن کوشش می کنند.
5.از لحاظ علمی: زیباسازی فضا های معنوی از جمله مساجد وحرمها، در ایجاد جذابیت برای زائران , دارای آثار ثمربخش و سازنده ای است . به عبارت دیگر تعظیم جلال و عظمت بزرگان دین از طریق آبادانی و زیباسازی قبور آنان و در کنار آن به وجود آوردن امکانات رفاهی , برای زائران و ارائه خدمات فرهنگی , و... می تواند نقش سازنده ای در گسترش و ترویج فرهنگ و ارزش های اسلامی , اسوه قراردادن ائمه اطهار(ع ), تمسک به سیره آن بزرگواران برای عموم مردم و... داشته باشد. این نتایج مهم و ارزشمندی در حوزه فردی و اجتماعی به دنبال دارد و در نهادینه کردن ارزش های الهی و انسانی موثر است . چنانچه بسیاری از امور عام المنفعه (مانند خیرات , نذورات , اوقاف ,, سرپرستی ایتام , پرداخت وجوهات شرعی , کمک به نیازمندان و...) از تاثیرات و نتایج بسیار ارزنده ساخت و ساز صحن و بارگاه امامان و امامزاده ها می باشد; زیرا شکوه این مکان های مقدس در جذب مردم , برای زیارت و انجام دادن خیرات موثر است و با یادآوری مقام و عظمت والا و سیره و سنت آن بزرگان مردم بسیار زیادی را به سوی خود جلب می کند و در گسترش فرهنگ و ارزش های الهی و سیره و منش فردی و اجتماعی آن بزرگواران در کمک به محرومان موثر است .

البته باید از هرگونه اسراف , ریخت و پاش و انجام دادن اموری که به هیچ وجه زیبنده نظام اسلامی و مکتب اهل بیت (ع ) نیست جلوگیری کرد و برای استفاده بهینه از امکانات موجود, در جهت گسترش فرهنگ صحیح اسلامی و ارائه خدمات گوناگون (مانند ایجاد کتابخانه , زائرسرا, سالن اجتماعات , مراکز درمانی , امکانات آسایش , مراکز فرهنگی , تفریحی ورزشی و... برای عموم افرادی جامعه خصوصا افراد نیازمند و کمک به آنان ) باید برنامه ریزی های مناسب انجام داد. همان طور که شاهد انجام این گونه اقدامات , از سوی برخی مراکز دینی و زیارتی (مانند آستان قدس رضوی در مشهد, آستانه مقدسه حضرت معصومه (س ) در قم و...) می باشیم .

-----------------------------------
.2 در ارتباط با قسمت دوم نوشته شما باید عرض کنم که کسی منکر این نیست که انسان میتواند در خانه و اتاق خود نیز خلوت کند و به عبادت بپردازد همانطور که در قرآن کریم و روایات مختلف به خلوت انسان با خدا اشاره شده و با مطالعه زندگی نامه ائمه(ع) ما و اولیای خدا این موضوع قابل درک است ولی این را باید بدانیم که همانطور که خداوند برخی از زمان ها را مانند ماه مبارک رمضان،شب های قدر ،سحر، بین الطلوعین و .. را از نظر زمانی بر زمان های دیگر برتری داده است، به گونه ای دیگر نیز برخی مکان ها را بر دیگر مکان ها برتری داده است مانند بیت الحرام ،مسجد و ...؛ در روایات ما هم نیز در ارتباط با زیارت ائمه(ع) چه در حرم آنها و چه از راه دور سفارش های زیادی شده و اجر های زیادی نیز بابت زیارت آنها وارد شده است مانند:
 فضیلت و پاداش زیارت امام رضا(علیه‌السلام)

جناب شیخ طوسی از حضرت رضا(علیه‌السلام) نقل کرده است که آن حضرت فرمود:

در خراسان بقعه‏ای است و زمانی خواهد آمد که آن بقعه همواره محل رفت و آمد و مطاف فرشتگان می‏شود تا روز قیامت که در صور دمیده می‏شود و قیامت فرا می‏رسد.

پرسیدند: ای پسر رسول خدا! این بقعه کدام بقعه است؟ فرمود:

این بقعه در سرزمین طوس است، به خدا سوگند! آن زمین باغی از باغهای بهشت است. هر که مرا دراین بقعه زیارت کند مانند کسی است که رسول خدا را زیارت کرده است و برای او پاداش هزار حج مقبول و هزار عمره مقبول نوشته خواهد شد و من و پدرانم روز قیامت شفاعت کننده او خواهیم بود. روایات بیشتر

*در زندگینامه اکثر اولیای خدا نیز که در جوار ائمه(ع) نیز زندگی می کردند نیز وارد شده که آنها گاهی هر روز به حرم ائمه(ع) می رفتند و عبادت می کردند پس حتماً فرق دارد.

در کنار قبر خویشاوندان و ... نیز رفتن هم اثرات خاص خودش را هم برای شما و هم برای او دارد که البته باید آداب آن را رعایت کرد. که در زیر برخی روایات مرتبط را  از وبگاه پاسخگو می آورم:

از روایت استفاده می شود خیرات و طلب آمرزش برای اموات در وضعیت آن ها در آخرت تاثیر خواهد داشت. برای اموات از هر چیز بهتر و مفیدتر صدقه و احسان به فقرا و اهدای ثواب آن برای مردگان است. رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: «صدقه حرارت قبرها را از بین می‌برد».(1)

برای اموات بهترین دعا این است که انسان برای آنان از خدای مهربان طلب عفو و مغفرت کند . بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هایش را بر آنان نازل فرماید. می‌توان دعای 24 صحیفه سجادیه را برای پدر و مادر که دارای مضامین عالی آموزشی و تربیتی است، در شب یا روز خواند، همچنین این آیه دعای خوب و تحفه‌‌ای زیبا برای گذشتگان است:
«ربّنا اغفر لی و لوالدیّ و للمؤمنین یوم یقوم الحساب؛ (2) پروردگارا ! روزى که حساب برپا مى‏شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى»

روایتی از حضرت صادق (ع) نقل شده:«هر کس نزد قبر مؤمنی هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته‏ای می‏فرستد که پیش قبر میت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را برای میت و کسی که إنّا أنزلنا را خوانده می‏نویسد، تا زمانی که خداوند وی را به واسطه این عمل وارد بهشت کند.بعد از سوره حمد، هفت مرتبه إنّ أنزلنا و هر یک از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آیه الکرسی را سه مرتبه بخواند».(3)

یکی از صحابه از حضرت رسول(ص) نقل کرد:

 «برای مردگان خود هدیه بفرستید»، گفتم: هدیه مردگان چیست؟ فرمود: «صدقه و دعا.ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا مقابل خانه‌های خود می‌آیند و فریاد می‌کنند... ای خانواده من، پدر ، فرزندان و خویشان من، بر ما مهربانی کنید. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است . نفعش برای غیر ما. ای خویشان ما، به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای ما را کمک کنید تا خداوند شما را از جامه‌های بهشت بپوشاند».(4)

از روایت برداشت می‌شود که لازم نیست به زیارت قبر مردگان بروید، بلکه در هر کجا برای آنان صدقه بدهید و دعا و فاتحه بخوانید، ثوابش به آن ها می‌رسد. البته رفتن سر قبر بهتر است، چون اثرات دیگری غیر از فاتحه نیز دارد.البته در کنار قبور اموات قرائت قرآن و اهدای ثواب آن به روح میت بسیار خوب است.

در روایتی دیگر می‌فرماید:«هر صدقه‌ای که برای مرده داده می‌شود، فرشته‌ای آن را می‌گیرد . در طبقی از نور می‌گذارد . بر لب قبر می‌ایستد . با صدای بلند می‌گوید: ای اهل قبور، درود بر شما، بگیرید این هدیه را که بستگان تان برای شما فرستاده‌اند». (5) اگر به احادیث ذکر شده دقت شود، متوجه خواهیم شد که مرده‌ها چشم به راه و چشم انتظار هدیه، دعا و... فرزندان و خانواده خود هستند.

سعد بن عباده می گوید:یکی از افراد بنی ساعده در سفر بود که مادرش از دنیا رفت، به رسول خدا (ص) عرض کرد: در غیاب من، مادرم از دنیا رفته، اگر برایش چیزی صدقه بدهم، نفعش عاید وی می‌گردد؟ حضرت فرمود: «بلی». گفت : شما را شاهد می‌گیرم که محوطه درخت خرمایم را که به ثمر نشسته ، برای او صدقه قرار دادم.(6)

رفتن به زیارت قبور غیر از فوایدی که برای اموات دارد، برای زندگان نیز مؤثر است؛ زیرا انسان را به یاد آخرت می‌اندازد. هدایا و ثواب‌هایی که برای اموات می‌فرستند، برای زندگان نیز مؤثر است و برای خودشان ثواب دارد. کسی که سوره حمد یا آیت الکرسی یا صدقه یا نماز برای اموات می‌خواند، اول اثرش به خود زنده می‌رسد، بعد برای میت.

مفهوم خیرات و صدقه اعم است . شامل هر نوع کار خیر ، یا حتی نیت و فکر و اندیشه خیر برای مردم و یا اسلام می شود. می توان هر عمل خیری که به قصد قربت انجام می شود ، ثواب آن را به روح اموات نثار کرد.

پی‌نوشت‌ها:
1.محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ماده صدقه، شماره 10342.
2. ابراهیم (14)آیه 41.
3.کامل الزیارات، ابن قولویه القمی، دارالمرتضویة - النجف الأشرف، 1356 ه. ق. ص 222.
4 . محدث قمی، مفاتیح الجنان ، بخش زیارت قبور مؤمنین.
5 . همان.
6 . مجموعه ورام، ج2 ، ص 110 طبق نقل معاد فلسفی، ج1، ص 291.

*پس این حضور فیزیکی از ضعف ایمان نیست بلکه به خاطر توصیه هایی است که دی ما به میکند.

-------------------------------------------------------
.3مطلب دیگر شما در ارتباط با دزدی ها و ... که این به تقوای جمعی ما بر می گردد و اگر ضعفی در این زمینه هست به خودمان بر می گردد، ما در این روزگار کنونی از یک فریضه واجب به نام جهاد غافل گشته ایم باید بدانیم که جهاد فقط جهاد فیزیکی نیست و تلاش و جهاد برای ایجاد یک تمدن اسلامی به معنای واقعی کلمه از وظایف واجب ما است مانند نماز و ... .
اگر ما همگی برای ایجاد تمدن اسلامی تلاش کنیم ایگونه مسائل اجتماعی و اقتصادی و.. حل می شود حال اینکه چگونه و از کجا را اگر مایل بودید بعداً عرض می کنم.

------------------------------------------------------

در آخر عرض می کنم که هر چیزی باید سر جایش باشد و مثلاً شما نمی توانید میل به غذا خوردن خود را با آب خوردن پاسخ دهید بلکه باید حتما به آن مقدار که نیاز دارید غذا بخورید.

اینکه شما عرض می کنید که این هزینه ها را جای دیگر بکنند یا اینکه در خانه به جای رفتن در حرم عبادت کنیم و ... به مانند مثال بالا می ماند؛ هر دوی این ها نیاز است و یکی از آنها نمی تواند جای دیگری را بگیرد، که البته دلایل آن را ذکر کردیم.  

موفق و موید باشید.

والسلام

محمد علی ابراهیمی 91/11/12